Is een airfryer gezonder? Airfyers zijn hot. Het frituren met hete lucht is ongekend populair. Frietjes, bitterballen, frikandellen en kroketten worden niet meer zo snel in het vet gegooid, maar juist in de airfryer. Want: dit is gezonder dan ouderwets frituren. Maar is dit echt gezonder?
Wat is een airfryer?
In 2010 was hij er ineens: de airfryer, een uitvinding van Philips. Een airfryer ‘frituurt’ met snel circulerende hete lucht. Het is vergelijkbaar met een heteluchtoven. Toch is het niet helemaal hetzelfde. Zo is een airfryer binnen no-time op temperatuur. Het duurt vaak maar 2-3 minuten voordat een airfryer de 180 graden aantikt. Bij een oven duurt dit al gauw 10 minuten. Uiteraard is het hierbij wel afhankelijk van wat voor oven je hebt. Ook geeft de airfryer jouw eten eerder een krokant randje omdat het eten makkelijker rondom wordt gegaard.
Minder vet door de airfryer
Producten die je normaal gesproken in de frituurpan zou frituren zijn geschikt om in de airfryer te bereiden. Denk aan snacks zoals bitterballen, frikandel en frites. Het voordeel van een het gebruik van airfryer ten opzichte van een frituurpan is dat de producten zich niet kunnen volzuigen met frituurvet, terwijl ze wel een knapperig randje krijgen. Het blijkt dat de producten 70 tot 80% minder vet bevatten. Minder vet betekent minder calorieën, maar ook minder slechte vetten. De frituurvetten zijn meestal rijk aan vetzuren die onze gezondheid niet ten goede komt.
Het ‘light-effect’
De airfryer gebruiken lijkt dus gezonder te zijn dan de frituurpan, maar er kan een addertje onder het gras zitten en dat is het ‘light-effect’. Wat betekent het ‘light-effect’? Op het moment dat je denkt dat je een gezondere keuze maakt, kan er een psychologisch effect optreden met als gevolg: je gaat meer eten. Het is immers gezonder, toch? Dit gebeurt vaak bij lightproducten. Misschien heb je het zelf weleens gemerkt. Je koopt een pot pindakaas light en denkt ‘het is light, dus ik kan wel een dikkere laag op mijn boterham smeren’. Hiermee ga je natuurlijk volledig het doel voorbij van kiezen voor een lightproduct. Overigens betekent light niet altijd gezond(er).
Dit kan ook gebeuren wanneer je gaat ‘frituren’ in de airfryer. Enkel omdat je vet en calorieën bespaart, wil niet zeggen dat het gezond is om 3 keer per week frites met snacks uit de airfryer te eten.
Maar dat is niet alles…
Vet is niet het enige waar je naar kan kijken om te bepalen of een airfryer gezond(er) is. Er zijn namelijk ook andere stofjes die een rol spelen. Net als gewone producten uit de frituur, hebben producten uit de airfryer een krokant, bruin korstje. Dit is te denken aan zogeheten Maillard-reacties[2]. Dit zijn chemische reacties tussen suikers (=koolhydraten) en eiwitten. Hierbij ontstaan allerlei smakelijke, bruingele stofjes. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer Maillard-reacties. Een voorbeeld van dit soort reacties zijn AGEs en acrylamides. AGEs zijn Advanced Glycation End products (mag je gelijk weer vergeten 😉 ) en gooien als het ware roet in de stofwisselingsmotor. AGEs dragen bij aan oxidatieve- en ontstekingsprocessen in het lichaam. Het blijkt dat bereiding van levensmiddelen bij droge hitte, zoals in de oven en airfryer, leidt tot 10 tot 100 keer zoveel AGEs dan in rauwe, niet-bereiden staat. Vooral bij dierlijke producten (zoals hamburgers en frikandellen) is de toename groot[3].
Daarnaast kunnen er in dierlijke producten ook andere stoffen vrijkomen bij hoge temperaturen die potentieel kankerverwekkend zijn. Bij bakken en frituren is dit meer dan bij stoven[4].
De vorming van acrylamides
Koolhydraten vind je onder andere in groenten, aardappel, peulvruchten en graanproducten. Als je groenten in de airfryer bereidt gebeurt er niet zo gek veel, maar als je producten zoals aardappelen, graanproducten en deegwaren frituurt dan ontstaat bij het bruin worden de stof acrylamide. Acrylamides zijn kankerverwekkend bij dieren en waarschijnlijk ook bij mensen. Frites en chips zijn beruchte producten waar acrylamides in kunnen zitten.
Het goede nieuws: uit onderzoek blijkt dat er 90% minder acrylamides ontstaan in de airfryer in vergelijking met de frituurpan[5].
Dus is een airfryer gezonder?
Het antwoord is ja en nee. Als je friet en snacks, die je normaal gesproken frituurt, in de airfryer bereidt in plaats van frituurt, dan is het inderdaad gezonder. Maar als je hierdoor 3 keer per week frites gaat eten in plaats van 1 keer, dan ga je aan dit doel voorbij. Er is namelijk nog steeds van Maillard-reacties bij het gebruik van een airfryer. Ook al is dit minder dan in de frituurpan.
Daarnaast is het niet aan te raden om vlees en vis in een airfryer te bereiden omdat er dan dus AGE-vorming plaatsvindt. Je kunt een stukje vlees of vis beter stoven. Dan blijft de vorming van dergelijke stoffen beperkt.
Dus je kunt gerust op z’n tijd lekker genieten van een frietje en een snack, bij voorkeur uit de airfryer. Maak het voor jezelf makkelijk, leuk en lekker om tijd in de keuken door te brengen en een gezonde maaltijd op tafel te zetten :-). Wil je recept inspiratie opdoen? Je vindt veel lekkere, makkelijke recepten op mijn blog. Van snacks tot ontbijtjes en diners!
