Dik worden van stress, kan dat? Ja, het kan echt! Langdurige stress kan onder andere zorgen voor extra kilo’s. Geen geruststellende gedachte, maar ik vertel je hoe je stress kan voorkomen en van die extra kilo’s afkomt met een 5-stappenplan!
Wat is stress?
Herken je de volgende situatie? Je bent op weg naar je werk en stuit op een file die niet werd aangegeven op je file app. Je bent al laat vanwege een koffie-incident die ochtend waardoor je noodgedwongen van outfit moest wisselen. Om 09:00 heb je een afspraak met een belangrijke klant en je mag absoluut niet te laat komen! De radio dj vertelt je dat de file waar jij instaat zo’n 15 minuten vertraging oplevert. Je begint het langzaamaan warm te krijgen, je hart gaat sneller kloppen en een lichte zweetuitbraak is onvermijdelijk. Je voelt je gespannen, gehaast en onrustig. Je lichaam verkeerd in stress.
Andere veelvoorkomende stressvolle situaties: eindeloze to-do lists, deadlines op het werk, piekeren, sociale druk, hoge verwachtingen of te veel prikkels die je niet goed kunt verwerken.
Dit is stress
Laat ik beginnen met zeggen dat stress een natuurlijke reactie is van ons lichaam en dat het volkomen normaal is om in zekere mate te ervaren. Het kan zelfs nuttig zijn. Het houdt je scherp en alert. Vroeger toen we nog op ons eten jaagden kon stress het verschil maken tussen leven en dood. Die situaties van leven of dood komen tegenwoordig gelukkig een stuk minder voor. Bovendien vormt (langdurige) stress een ontzettende belasting voor je lichaam, zowel fysiek als mentaal.
De ‘vecht-of-vlucht’ modus
Stress is de natuurlijke reactie van je lichaam op mogelijk gevaarlijke situaties. Of je een situatie ervaart als ‘gevaarlijk’ is onder andere afhankelijk van eerdere ervaringen. Voor iedereen betekent een stressvolle situatie dus iets anders, maar wat er in het lichaam gebeurt is telkens hetzelfde. In iedere stressvolle situatie komt je lichaam uit zelfbescherming in de vecht of vlucht modus. Je maakt je klaar om het gevaar te lijf te gaan of te vluchten. Je hartslag versnelt, je ademhaling wordt korter en sneller, je spieren spannen zich aan en je bloeddruk stijgt.
En hierdoor kom je aan van stress:
Stress leidt tot (over)eten om twee redenen.
- Vanwege de vecht of vlucht modus komt er energie vrij in de vorm van glucose in je lichaam die doorgaans niet wordt verbruikt. Er is immers geen sprake van een levensbedreigende situatie waarbij je moet vechten of vluchten voor je leven. Deze vrijgekomen energie wordt niet verbruikt en slaat je lichaam vervolgens op als vet. Na de stressvolle situatie is je lichaam in de veronderstelling dat het veel energie heeft verbruikt en die energie moet weer aangevuld worden met eten. Je lichaam geeft het signaal om deze energie weer aan te vullen. De calorieën die je dan nuttigt zijn in principe allemaal extra calorieën die je niet nodig hebt en zorgen er daarom op lange termijn voor dat je aankomt.
- Tijdens een stressvolle situatie maakt je lichaam het hormoon cortisol aan. Cortisol zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel daalt waardoor je lichaam het signaal geeft snel energie nodig te hebben om de bloedsuikerspiegel weer op normaal niveau te krijgen. Je krijgt hierdoor zin in koolhydraatrijk en vet eten omdat dit soort voeding snel energie levert.
In principe verloopt dit als volgt: meer stress = meer cortisol in je lichaam = meer zin in ongezond eten voor energie = gewichtstoename.
Zo herken je stress
Je hoeft niet alle symptomen te ervaren omdat langdurige stress zich bij iedereen anders uit. Het is wel verstandig om eens kritisch naar dit lijstje te kijken en na te gaan in hoeverre je deze symptomen ervaart.
Conclusie is dus dat dik worden van stress absoluut mogelijk is. Het kan gebeuren zonder dat je er erg in hebt en het is daarom ontzettend vervelend. Het betekent echter niet dat je bij de pakken neer moet gaan zitten, want er valt wel degelijk wat aan te doen! Daarom geef ik jou vandaag een 5-stappenplan zodat je er direct mee aan de slag kan! Stress zoveel mogelijk vermijden is namelijk niet alleen belangrijk om die overtollige kilo’s kwijt te raken, maar komt ook je algehele gezondheid ten goede. Genoeg gepraat: aan de slag!
Met dit 5-Stappenplan leer je omgaan met stress en reken je af met de kilo’s die erbij zijn gekomen vanwege stress.
Stap 1. Breng je huidige situatie in kaart
Kijk eens heel kritisch naar je huidige leefstijl. Wat bezorgt jou stress op dit moment? Het kunnen duidelijke zaken zijn, maar ook dingen waar je het misschien niet van verwacht. Gebruik de symptomen die ik hierboven heb omschreven om je te helpen bij het in kaart brengen van je huidige situaties. Welke dingen roepen deze symptomen bij je op? Maak voor jezelf een lijst met dingen die jou stress geven.
Stap 2. Elimineer stressvolle situaties
Je hebt nu een beeld van welke dingen jou stress bezorgen. De eerste stap is gezet. Nu is het tijd om een plan op te stellen met hoe je deze stressvolle situaties kunt elimineren. Begin met het oefenen van ‘nee’ zeggen. Je eigen grenzen aangeven is ontzettend belangrijk en je zult zien dat mensen in je omgeving dit ook zullen waarderen. Ze weten immers waar ze aan toe zijn wanneer jij duidelijk je grenzen aangeeft. Schroom ook niet om hulp in te schakelen op het moment dat het je te veel wordt. Om hulp vragen is niet iets waar je je voor hoeft te schamen. Het laat juist zien dat je beschikt over voldoende zelfkennis om in te zien dat iets je te veel wordt.
Stap 3. Vervang ongezonde gewoonten voortgekomen uit stress door gezonde gewoonten
Stress zet aan tot het eten van koolhydraatrijke en vette voeding. Als je vaak stress ervaart kan dit een ongezonde gewoonte worden zonder dat je er erg in hebt. Om die extra kilo’s kwijt te raken is het belangrijk om af te rekenen met deze gewoonte. Door je bewust te zijn van het feit dat de behoefte naar dit soort eten niet reëel is, je hebt immers die energie niet verbruikt die je lichaam weer aangevuld wilt hebben, is het mogelijk om hier weerstand tegen te bieden. Sta dus bewust stil bij deze momenten en kies ervoor om hier niet aan toe te geven. Gebruik dit soort voeding ook niet om je weer te kalmeren, want het fijne gevoel dat je krijgt van comfort food is maar van korte duur en je lost hiermee niet het probleem op. Kijk bij stap 4 voor tips over hoe je jezelf kunt ontspannen en kalmeren op een gezonde manier.
Stap 4. Bouw ontspanning in en kies voor jezelf
Elke keer dat je lichaam stress ervaart moet het achteraf herstellen. Het is daarom van belang om voldoende ontspanning in te bouwen zodat je jouw lichaam de mogelijkheid geeft om optimaal te herstellen. Ga op zoek naar activiteiten die jou ontspannen en je stresslevel omlaag brengen. Kijk een film, lees een boek, luister naar je favoriete muziek, spreek vaker af met vrienden en familie, ga naar buiten toe of ga sporten/bewegen. Voldoende slaap is ook ontzettend belangrijk. Zorg verder dat je minimaal één dag in de week inplant om iets te doen waarbij je volkomen kunt ontspannen. Niet alle stress is te voorkomen daarom is het noodzakelijk om je lichaam en geest weer tot rust te brengen zodat je goed met stressvolle situaties kan omgaan. Als dit betekent dat je jouw sociale leven op een lager pitje moet zetten of minder kan voldoen aan de verwachtingen van anderen, dan is dat maar zo! Niemand kan en mag jou het kwalijk nemen dat je jezelf op nummer één zet en goed voor jezelf wilt zorgen. Als je continu over je eigen grenzen heengaat, wat je (onbewust) stress bezorgt, kun je afstevenen op een burn-out en ik kan je verzekeren dat dat het laatste is wat je wilt. Ik denk dat iedereen wel iemand in zijn omgeving heeft die te maken heeft met burn-outklachten. Wellicht ben je zelf wel thuis komen te zitten. Dus KIES VOOR JEZELF.
Stap 5. Overweeg yoga of meditatie
Yoga en meditatie staan erom bekend een ontspannende werking op het lichaam te hebben. Met name omdat je contact maakt met je lichaam en de focus verlegt van ratio op gevoel. Ademhalingsoefeningen kunnen een goede eerste kennismaking zijn met meditatie. Er zijn online ontzettend veel tutorials te vinden die jou helpen bij ademhalingsoefeningen, andere vormen van meditatie en yoga.
Zoals je hebt kunnen lezen is dik worden van stress absoluut mogelijk, maar niet noodzakelijk. Het belangrijkste om die extra kilo’s te voorkomen of weer kwijt te raken is stress zoveel mogelijk elimineren uit je leven en de ongezonde gewoonten, die zijn voortgekomen uit stress, te vervangen door gezonde gewoonten. Heb jij bepaalde gewoontes die jou ervan weerhouden om je energiek en fit te voelen? Word jij tegengehouden door bijvoorbeeld eetbuiten, negatieve gedachten over jezelf of ben je niet blij met wat je in de spiegel ziet? Ik ben ervan overtuigt dat jij ALLES al in je hebt om hiermee af te rekenen. Zodat jij energiek, gezond en gelukkig door het leven kan gaan en met een glimlach naar jezelf kan kijken in de spiegel. Ik vertel je graag wat ik als voedingsdeskundige en leefstijlcoach voor jou kan betekenen.