Liever luisteren? Beluister aflevering 30 ‘Stress is niet de vijand‘ op De Vitaliteit Podcast via Spotify, Apple Podcasts of Google Podcasts.
Welke associatie heb jij met stress? Stress wordt vaak gezien als iets negatiefs, terwijl dat in de basis niet het geval is. Wist je dat de manier waarop jij naar stress kijkt bepalend is voor hoeveel stress je ervaart? En wist je dat er positieve en negatieve stress bestaat?
Positieve en negatieve stress
Voordat we dieper ingaan op de manier waarop jouw mindset jouw stresslevel beïnvloedt, is het goed om te weten dat je kunt spreken van positieve en negatieve stress[1]. Positieve stress noem je eustress [2] en wordt gekenmerkt door een kortdurend karakter waarbij er sprake is van:
- Een verhoogde alertheid en concentratie
- Meer creativiteit
- Betere spierfuncties
- Verhoogd uithoudingsvermogen
- Verhoogde weerstand tegen pijn
- Een betere immuniteit.
Denk maar eens aan een situatie waarin je een deadline op het werk moet halen. De stress die je daardoor ervaart kan ervoor zorgen dat je super gefocust en geconcentreerd kan werken, langer kan doorwerken dan normaal en creatief aan staat. Dit zorgt ervoor dat je jouw succesvol deadline haalt.
Daar tegenover staat negatieve stress, ook wel distress. Dat ontstaat wanneer je langdurige stress ervaart. Bijvoorbeeld wanneer je gedurende een langere periode werkdruk ervaart of maandenlang in een verbouwing van je nieuwe huis zit. Wanneer je lichaam langdurig onder stress staat krijg je last van:
- Een verslechtering van cognitieve functies zoals geheugen en intellect
- Slechte concentratie
- Spierspanningen die leiden tot verschillende lichamelijke klachten (vaak in de nek en hals)
- Beklemd gevoel op de borst
- Overmatige vermoeidheid (mede door slecht slapen)
- Verslechterde weerstand en immuniteit
De impact van jouw mindset op stress
Onderzoek heeft aangetoond dat de manier waarop jij naar stress kijkt van invloed is op hoeveel stress jij ervaart[3]. Een van de redenen waarom de manier waarop je naar stress kijkt van invloed is op de hoeveelheid stress die je ervaart is het volgende: als je stress als negatief ervaart, dan ga je er op een andere manier mee om die minder helpend is, blijkt uit onderzoek. Bijvoorbeeld het nuttigen van alcohol om de scherpe randjes ervan af te halen, uitstelgedrag om stress te vermijden. Een studie toonde aan dat als jij als doel hebt om stress te vermijden omdat je het als iets negatiefs ziet dat dit de lange termijn risico’s verhoogt zoals depressie, echtscheiding en ontslag, doordat men meer afhankelijk is van coping mechanismen die dus niet helpend zijn zoals alcoholgebruik en uitstelgedrag[4].
Daarom is het van belang dat we stress herkennen en het positief gaan gebruiken. Leer een situatie herkennen waarin stress jouw behulpzaam is. Als je een prestatie moet leveren is het handig om stress in te zetten. Stress zorgt dan voor een toegenomen alertheid en een betere concentratie. Stress maakt je bruisend en creatief. Het geeft je extra uithoudingsvermogen en een verbeterd immuunsysteem. Stress brengt je dan in een flow in plaats van dat het je sloopt.
Een positieve kijk op stress moedigt je aan om ermee om te gaan op een manier die helpend is zoals het aanpakken van de oorzaak van stress, het zoeken naar sociale steun of de betekenis ervan vinden.
Positieve stress
We kicken op positieve stress. Denk maar eens aan als je in de achtbaan gaat in een attractiepark. Dit zorgt voor stress, maar wel op een manier die je heel fijn kan vinden. Niet voor iedereen geldt dit uiteraard ;-). Of de stress tijdens een beslissende voetbalwedstrijd of verliefd worden. Van dit soort stress wil je meer.
Positieve stress geeft je leven kleur. Het prikkelt je en zet je aan tot betere prestaties. Besef dat elke prikkel een stressor is en dat stress, wanneer het voor jou belangrijk is, nut heeft en dat je het positief kunt inzetten. Een goede perceptie is cruciaal voor de hoeveelheid stress. Wanneer je het gevoel hebt niet meer adequaat te kunnen reageren, dat je de controle verliest, het niet meer in de hand hebt, dan wordt stress negatief.
Reset je mindset
Een simpele reset van de mindset die je kan helpen om het goede in stress in te zien, is door het te zien als een kans om te leren en groeien. Het vermogen om van stress te leren is ingebouwd in de basisbiologie van de stressrespons. Gedurende enkele uren nadat je een sterke stressreactie hebt gehad, herbedraden de hersenen zichzelf om de ervaring te onthouden en ervan te leren.
Een simpel voorbeeld hiervan is het groeien van je spiermassa. Als je zwaar hebt getraind ontstaan er scheurtjes in je spieren en dit roept een stress response op. Je lichaam gaat die spieren herstellen en sterker maken zodat je de volgende keer de training wél aankan en die spierschade niet oploopt. Stress laat een afdruk achter in je hersenen die je voorbereidt op het omgaan met soortgelijke stress de volgende keer dat je het tegenkomt. Psychologen noemen het proces van leren en groeien vanuit een moeilijke ervaring stress-inenting. Door die stressvolle ervaring, krijgen je hersenen en lichaam een stressvaccin.
Realiseer je dus dat stress niet de vijand is. En in elk geval niet per definitie. En zoals je ziet is ons lichaam is zo’n mooie, ingenieuze machine die continu aan het leren en ontwikkelen is en die eigenlijk in dienst staat van ons een onvergetelijk en mooi leven te bieden. Dus zorg dat jij ook goed voor je lichaam zorgt. Check regelmatig bij jezelf in, sta wat vaker stil, luister/ervaar en voel wat jouw lichaam nodig heeft. En handel daar ook naar.
Herken jij je in dat hollen, rennen, vliegen? Altijd maar druk zijn? Amper ergens aan toekomen? Een to-do lijst waar geen einde aan lijkt te komen? Dan is de online training ‘Even op adem komen’ iets voor je. 3 masterclasses die bij elkaar max 1 uur duren, helemaal online, prima los van elkaar te bekijken. Laagdrempelig & super hands-on (zoals je gewend bent van mij). En een coachsessie van 30 minuten van mij waarin we nog even specifiek kunnen inzoomen op jouw persoonlijke situatie. Ik behandel in de masterclasses 3 onderwerpen die ik zorgvuldig heb samengesteld, op basis van marktonderzoek:
- Het managen van je mailbox
- De privé-werkbalans
- Hoe om te gaan met werkdruk
Ga naar de link in de shownotes voor meer informatie of bezoek www.thebodypractice.nl/onlinetraining
