Is brood gezond? Een vraag die veel gesteld wordt. Het antwoord is ja, maar niet altijd. Benieuwd hoe dit precies zit? Ik vertel je hoe het zit en ik geef je een handige checklist die je in de winkel kunt gebruiken.
Sinds een aantal jaar staat brood behoorlijk ter discussie: is het nou wel of niet gezond? Vorige week (14 juni 2017) was er een uitzending van de Keuringsdienst van Waarde over volkorenbrood. Dat zette me aan het denken. Aangezien er veel te doen is over brood wil ik voor goed een antwoord hebben op de prangende vraag: is brood gezond? Ik ga in dit blog in op de verschillende soorten brood en welke daarvan de beste keuze is.
Nederland is echt een brood land. ’s Ochtends wat bammetjes en ’s middags nog een paar bammetjes. Lekker makkelijk en vullend. Maar is elk type brood wel zo gezond als je denkt?
Bruinbrood versus witbrood
Van jongs af aan is ons verteld dat bruinbrood gezonder is dan witbrood omdat bruinbrood voedzamer is, maar is elk bruinbrood ook daadwerkelijk gezond(er)? Helaas is het antwoord nee[1]. We zijn geneigd om te denken dat al het bruinbrood gezond is maar dat blijkt niet zo te zijn. Veel van het bruinbrood dat verkrijgbaar is in de supermarkt is in principe witbrood met een kleurtje. Fabrikanten voegen mout toe aan witbrood zodat het een bruine kleur krijgt. Daardoor zijn wij in de veronderstelling een gezond bruinbrood te kopen, terwijl het in principe gewoon witbrood met een kleurtje is. De kleur van het brood zegt dus niks over of een brood wel of niet gezond is[2].
Om na te gaan of het bruine brood wel of niet de juiste keus is kun je daarom het beste de ingrediëntenlijst lezen. En schrik niet als je erachter komt dat het brood dat jij al jarenlang eet eigenlijk witbrood blijkt te zijn. De checklist verderop in dit blog zal jou een handje helpen om vanaf nu te kiezen voor het meest gezonde brood.
Dit is het meest gezonde brood: volkorenbrood
Volkorenbrood is het meest gezonde brood dat je kunt kopen omdat het de meeste voedingsstoffen bevat. Het is gemaakt van een hele graankorrel waardoor alle voedingstoffen behouden blijven. Een volle graankorrel bestaat uit drie delen: een meelkern, zemel en kiem. De meelkern is het minst gezonde deel van een korrel omdat dit heel zetmeelrijk is en niet veel voeding biedt. Witbrood bestaat voornamelijk uit dit zetmeelrijke deel van de korrel. De zemelen en kiemen daarentegen zijn super gezond, want die bevatten vezels, mineralen en vitaminen zoals vitamine B[3]. Hiermee bevordert volkorenbrood je stoelgang en een goede stofwisseling en het ondersteunt je weerstand[4].
Gelukkig kun je er in Nederland van uitgaan dat een brood tenminste 90% volkorenmeel bevat wanneer er op de verpakking ‘volkorenbrood’ staat. Dit geldt echter alleen voor brood. Andere producten waar op de verpakking staat volkoren geven geen garantie dat het product ook daadwerkelijk van volkorenmeel is gemaakt. Denk hierbij aan crackers, koekjes, toastjes, ontbijtgranen en dergelijke. Lees daarom altijd de ingrediëntenlijst. Is het eerste ingrediënt geen volkorenmeel, maar bijvoorbeeld tarwebloem? Dan bestaat het grootste deel van het product uit tarwebloem (= het zetmeelrijke deel van de graankorrel dat bijna geen voedingsstoffen bevat) en waarschijnlijk maar een klein deel uit volkorenmeel.
En hoe zit het dan met andere type brood?
Is een brood gemaakt van spelt of meergranen dan geeft dit nog geen garantie dat het om volkorenbrood gaat. Spelt en meergranen zijn ook geen ‘beschermde’ namen, alleen volkoren in brood is een beschermde naam zoals je hierboven hebt kunnen lezen. Het zou daarom zomaar kunnen dat een speltbrood voor 90% uit tarwebloem (=witbrood) bestaat en maar een paar procent uit spelt. Laat je ook niet misleiden door de donkere kleur, zaden en pitten in en op een brood want hierdoor oogt een brood misschien gezonder, maar dat hoeft het dus niet te zijn. Check altijd de ingrediëntenlijst om na te gaan of het brood van de hele graankorrel (=volkoren) is gemaakt.
Past brood in een gezonde leefstijl?
Jazeker. Volkorenbrood is rijk aan voedingsstoffen en kan je helpen om aan je dagelijkse portie vezels te komen (ADH is 30 tot 40%). Het is daarom niet nodig om brood te schrappen uit je eetpatroon als je een gezonde leefstijl nastreeft. Het is echter wel van belang dat je kiest voor het juiste type brood.
Checklist Is brood gezond?
Dus wil je het meeste uit je bammetjes halen? Gebruik dan deze checklist om er snel achter te komen of een brood wel of geen volkoren is.
Wil je meer weten over welke producten een verantwoorde keuze zijn of leren hoe je een voedingsetiket kunt lezen? Ik worstelde er jarenlang mee. Ik wist niet waar ik op moest letten: calorieën, vetten of toch koolhydraten? Inmiddels weet ik gelukkig waar ik op moet letten, maar dat heeft me veel tijd, geld en energie gekost. Mijn eigen worsteling, veel onderzoek en ervaring als voedingsdeskundige en leefstijlcoach heb ik gebundeld in Weet wat je eet. Zodat ik jou de onzekerheid, stress en moeite kan besparen!
